लोकशाही मूल्ये जगणारे महामानव डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर

एप्रिल १९५४ मध्ये डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर भंडारा येथील पोटनिवडणुकीसाठी उभे होते. समाजवादी पक्षाचे अशोक मेहता देखील त्यांच्यासोबत उभे होते. समाजवादी पक्ष आणि शेड्युल्ड कास्ट फेडरेशन यांच्यातील समजुतीच्या करारामुळे एकमेकांनी दुसऱ्याच्या उमेदवाराला आपले दुसरे मत द्यायचे असे ठरले होते. त्यावेळी कार्यकर्त्यांनी डॉ. बाबासाहेबांना आधीच्या अनुभवावरून असे सांगितले की," आपली मते समाजवादी पक्षाच्या उमेदवाराला जातील, पण त्यांची मते तुम्हाला मिळणार नाहीत आणि तुम्ही पराभूत व्हाल. त्यामुळे आपण दुसरे मत जाळू( म्हणजे दुसरे मत कोणालाही द्यायचे नाही.) डॉ. बाबासाहेब म्हणाले," मी हरणे पसंत करीन पण तुम्हा लोकांना दुसरे मत जाळण्याची परवानगी देणार नाही. मी भारतीय घटना तयार केली , त्या घटनेच्या तरतुदींचा अवलंब करताना असा गैरप्रकार मी कधीही सहन करणार नाही." डॉ.बाबासाहेबांच्या सूचनेनुसार कार्यकर्त्यांनी काम केले. मेहतांना बाबासाहेबांच्या प्रभावक्षेत्रात कमी मते मिळाली पण समाजवादी पक्षाची मते बाबासाहेबांना मिळाली नाहीत. परिणाम मेहता निवडून आले पण डॉ. बाबासाहेब पराभूत झाले. राजकीय लाभासाठी घटनात्मक मूल्ये पायदळी न तुडवणाऱ्या महामानवाला विनम्र अभिवादन..!
(संदर्भ: पान १२९, सामाजिक क्रांतीची वाटचाल आणि डॉ.आंबेडकर , लेखक द.बा ठेंगडी )
छायाचित्र विकिपीडिया



सुधीर गाडे, पुणे

5 Co

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

सलग शिक्षणाचे महत्त्व किती?

Image
      " सर, दुसऱ्या एखाद्या पालकांनी परीक्षेचा पेपर बुडवून विश्वचषकाचा सामना बघायला जाण्याची परवानगी मुलाला दिली असती तर मी त्यांना  भेटायला बोलावले असते. पण मी तुम्हाला ओळखतो त्यामुळे बोलावले नाही." आमच्या शंतनूचे महाविद्यालयातील प्राध्यापक संदीप राठोड‌सर मला सांगत होते. झालं होतं असं की क्रिकेट विश्वचषकाच्या पुण्यातील ऑक्टोबर २०२३ मधील सामन्याची तिकिटे शंतनूने खटपट करून इंटरनेटवरून मिळवली होती. पण नंतर परीक्षांचे वेळापत्रक बदलले आणि शंतनूचा एक पेपर सामन्याच्या दिवशीच आला होता. तेव्हा पुढील प्रयत्नात हा पेपर सोडवायचा या बोलीवर मी शंतनूला सामना बघायची परवानगी दिली होती. त्यानंतर हे बोलणे झाले.              ( छायाचित्र इंटरनेटवरून साभार)               या प्रसंगाने मनात विचार आला की सलग शिक्षण होणं किती महत्त्वाचे आहे किंवा तेच महत्त्वाचे आहे का?       माझ्या स्वतःच्या जन्मदिनाकांची नोंद चुकीची झाल्याने मी सहा महिने आधीच शाळेत दाखल झालो. पण पहिल्या वर्षात अभ्यासाची गोडी लागलीच नाही. त्यामुळे एक वर्ष अनुत्तीर्ण झालो. पुन्हा पहिलीत एक वर्ष काढले. नंतर पहिलीपासून दहावीपर्यंत प्रत्
Read more

समासाच्या निमित्ताने...

Image
     काही महिन्यांपूर्वी इ.१२ वीच्या परीक्षेसाठी पर्यवेक्षक म्हणून काम करत होतो. काम करताना एक गोष्ट पुन्हा लक्षात आली की बरेच विद्यार्थी उत्तरपत्रिका मिळाली की पानांवर असलेल्या समासाशेजारी आणि पानाच्या कडेला वर खाली पेन्सिलने आखून उत्तर लिहिण्यासाठी चौकट तयार करत होते. काहीजण तर उजवीकडे जवळपास एक इंचाचा समास आखत होते.  खरं तर उत्तरपत्रिकेत छापलेला समास पुरेसा असतो. पण उत्तराच्या सजावटीसाठी कुणाच्यातरी डोक्यातून ही कल्पना निघाली आणि आता ती बरीच रूळली आहे. अशी चौकट असल्याने उत्तरपत्रिका दिसताना चांगली दिसते आणि तपासताना परीक्षकाकडून जास्त गुण मिळतात अशी समजूत बहुधा पसरली आहे. पण या सगळ्यात कागद किती वाया जातो हे मात्र लक्षात घेतले जात नाही. तसेच गुण देताना उत्तराचा आशयच लक्षात घेतला जातो. अगदी अपवादात्मक परिस्थितीत सजावट विचारात घेतली जाते. हे काही ध्यानात घेतले जात नाही. मध्यंतरी भारतरत्न डॉ बाबासाहेब आंबेडकर यांचे एक फार बोधप्रद वाक्य ऐकण्यात आले. ते म्हणतात, " आशयगर्भ लेखनाला सजावटीची गरज नसते." हे अर्थपूर्ण वाक्य खरे तर सर्वांनीच लक्षात ठेवले पाहिजे. हा महत्त्वाचा मुद्दा ल
Read more

जगभर विस्तारलेल्या रा.स्व.संघाच्या कार्याची संक्षेपात ओळख

Image
            ' वरवर कितीही भेद दिसत असले तरी या आंतरिक एकता शक्तीवर जनमानसाचा विश्वास दृढ करत जाणे हे मूलभूत काम आहे असे संघ मानतो.' ' संघाने आपले सारे लक्ष पायाभूत सुविधा( इन्फ्रास्ट्रक्चर )वर म्हणजे व्यक्ती निर्माणावर केंद्रित केले आहे. व्यक्ती चांगली असेल तर कार्य चांगले होणारच.' 'संघटित समाजच सर्व प्रकारचे वैभव व सामर्थ्य प्राप्त करू शकतो हे सत्य ओळखून संघाने अध्यात्म ज्ञानाचे अधिष्ठान असलेल्या हिंदू समाजाला संघटित करण्याचे काम प्रारंभ केले.' संघाच्या म्हणजेच राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाच्या  कामाचे मर्म सांगणारी अशी अनेक वाक्ये संघाचे वरिष्ठ प्रचारक माधव विनायक उपाख्य मधुभाई कुलकर्णी यांनी लिहिलेल्या आणि भारतीय विचार साधना पुणे प्रकाशन यांनी प्रकाशित केलेल्या ४८ पानांच्या 'अथातो संघजिज्ञासा' या छोटेखानी पुस्तकात ठिकठिकाणी आढळतात.         केवळ भारत देशातच नव्हे तर संपूर्ण जगात संघाच्या कामाबद्दल प्रचंड उत्सुकता असल्याचे सध्याचे चित्र आहे. हितचिंतकांना संघाच्या विचारांचे, वाटचालीचे, कार्यविस्ताराचे,  कौतुक वाटते. त्याबद्दल नेमकेपणाने जाणून घ्यावेसे वाटते.
Read more